Trantsizioko belaunaldikoa bazara, posible da Jesús Francoren bideoklip bat edo beste ikusi bai, baina ez akordatzea. “Himno Generacional nº83” Los Planetas taldearen “Pop” diskoko lehen singlearen bideoklipa, zeinari esker granadako taldea ezagutu genuen gutako batzuk, El Sol aretoan grabatu zen, eta oihartzun (indie) nabarmena izan zuen 90. hamarkada erdialdean. Ume talde batek tiroz josten ditu J eta Florent, azken hauek eszenatoki mitikora igota abestia jotzen duten bitartean.
Abestiak aurrera egin ahala, odolez estaltzen dira biak, eta beldurrezko irudiak eta banpiro erakargarri baten eskotea tartekatzen dira. Umorea, plano beldugarriak, erotismoa, fantasia… hau da, Jess Franco. “Oso gustoko dut bideoklip hori”, aitortu du Antzoki Zaharreko sarreran Pedro Temboury dokumentalaren zuzendariak. “Banuen eszena batzuk dokumentalean sartzeko gogoa, baina ez dira beti film guztien irudi eskubideak lortzen. Lan eta diru asko eskatzen duen eginkizuna da. Hainbat kasutan koprodukzioak dira. Gainera, dirutza eskatzen dute maiz 10 segundotara heltzen ez diren zatiengatik”. Los Planetas-en kasuan erantzukizuna RCA multinazionalari dagokio, garai hartan taldearen zigilua baitzen.
Gaur arratsaldean, ostirala, azaroaren 1a, Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Astearen baitan, lehenengoz proiektatu da filma publikoak ikusteko moduan. Film sorpresa -“Why Dont You Play in Hell” akziozko komedia grazia askorik gabea- jarri duten bitartean, Temboury Antzoki Zaharraren sarreran geratu da, Donostiako hainbat lagunekin surfaz, musikaz eta zinemaz hitz egiten. Bitartean, ETAko presoen hurbilketa aldarrikatzen duten manifestari taldea agertu da, eta albo batera mugitu behar izan dugu.
“Zuzendari gisa bazatoz, autoparodiarako prest etorri behar zara, zure buruaz par egiteko prest. Horrela ez bada, gaizki pasa dezakezu”. Ikusleek garrasika botatzen dituzten iruzkinak ia filmak bezain garrantzitsuak diren tokian, ez du merezi oso serio jartzeak. Jendearen txistuek “mindu eta sumindu” dituzten zuzendarien kasuak ekarri ditu gogora Tembouryk. Bera pozik dago, filma erabateko isiltasunarekin jaso baitute entzuleek, adeitasun osoz. Donostian Jess Francori zaion errespetuari egotzi dio.
“Karate a muerte en Torremolinos” edo “Ellos robaron la picha de Hitler” ezagutzen dituenari arrotza egingo zaio azken film honetan darabilen tonu akademikoa. Hasiera eta amaieran otsailean zendu zen Jess Francok agerpena egiten du, baina horrez gain, filmak ez du lotsagabekeria eta umore zantzurik. Modu konbentzionalean osatu du: Jessen inguruko mundu artistikoko kideei elkarrizketa ugari, asko fondo beltz klasikoarekin, eta bere film ezagunenen irudiekin tartekatzen dira.
Horretarako, irudi eskubideen aferaz landa, Tembouryk 200 laneko filmografiari egin behar izan zion aurre! Aldi berean hiru film zuzentzera iritsita lortu zuen zifra ia gaindiezin hori, aktoreak horretaz jabetzen ez baziren ere. Zinea zen bere bizitza, eta aurrekontu txiroei irudimenez gainezka egiten zien aurre. Hainbat gidoi grabatzen hasita zegoela idazten zituen, inprobisatuz. “Mila aurpegiko zuzendaria zen, era guztietako zinea egin zuena”, dio Tembouryk.
Haatik, lortu du 60. hamarkadako zuzendariaren alderdi fantastiko eta erotikoko (“Gritos en la noche”, “Fu-Manchu y el beso de la muerte”, “Marquis de Sade: Justine”) ale batzuk erreskatatzea. Hori da behar bada kritikak gehien txalotu duen aroa. Horrez gain, Jess Francoren lanaren ibilbide osoa marraztu du, 1996an “Killer Barbies”-ekin, izen bereko musika talde galiziarraren inguruko film musikalarekin, bukatzen dena. Ez dakigu Jess zaharra zertan aritu zen azken 15 urteetan. Behin-betiko bertsioaren zain, dokumentala luzeegia da eta erritmo apur bat falta du, baina B serieko zinemaren eta umorearen aitarengana ezagutzeko aukera paregabea da. Agurra bainoago, haren zinea egin eta ulertzeko modura hurbiltzeko saiakera.
Ez dago komentariorik