Arrasate kaleko Kresala Zineklubean hizketaldi emankorra sortu zen proiekzioaren ostean. Dokumentalaren zuzendaritza taldeko kide den Joana Conillek “Homenagte a Catalunya II”-ko 70 elkarrizketatuak sistemaren barruan, eta aldi berean kanpo, bizi direla esan zuen, besteak beste. Hauxe izan zen zabaldu zuen mezua: “Ezinezko bazaizu sistematik erabat kanpo bizitzea, ez da ezer gertatzen. Ez zaitez errudun sentitu. Saia gaitezen gauzak aldatzen, modu kolektiboan pentsatu eta eraiki dezagun denon artean errealitate hobe bat.”
Ez da egiaren argia ikusi duten gutxi batzuen historia, ez eta etxean giltzapetu eta munduaren kontra hitz eginda kapitalismoaren gaitz guztiei irtenbidea aurkitu dietela uste dutenena ere. Hiritar kataluniarrak dira, euskaldunak, italiarrak, argentinarrak edo Pekingoak izan zitezkeenak. Istorio unibertsalak dira. Motibazio ideologiko eta moralak dira mugiarazten dituztenak, baina baita biziraun eta zoriontsu izan nahiak ere.
Aipatzekoa da Raúl Cruzen kasua: hirian jaio eta lanpostu egonkor bat izan arren, uztea erabaki zuen nekazaritza ekologikoari ekiteko; baita bakea, hezkuntza edo genero gatazkaren inguruan “kontzientziazioa sustatzeko” kooperatiba bat sortu zuten Sara, Neus, Joana eta Elenarena ere. “Homenatge a Catalunya II”-k banku etikoaren (Fiaré eta Triodos), nekazaritza urbanoaren, trukearen eta txanpon sozialaren funtzionamendua ere azaltzen du.
Beste bizimodu bat posible dela ikusarazi nahi du. Bete-betean asmatzen du kapitalismoaren gurpil amaiezinaren inguruko hausnarketa kritikoekin -denbora bitan banatzen da: lana (produkzioa) eta aisialdia (kontsumoa)- eta beharrezkoa da hori batere itxaropentsuak ez diren garaiotan. Hala ere, mezuak huts egiten du sarrerako kasu praktikoetatik aldentzen denean -benetan beharrezkoa da krisia bere testuinguruan kokatzea?- eta baita egileen tesia (“ez da krisi ekonomikoa bakarrik, baita soziala, ekologikoa, espirituala eta espaziala ere”) aldarrikatzen duen epilogo dogmatikoan ere.
Balio artistikoa beste kontu bat da. Ziur asko Conill, Manuel Castells eta Álex Ruizek ikerketa sozial eta politikorako tresna gisa landu dute proiektua, eta ez ikuspegi zinematografiko batetik. Bestela esanda: azken “Salvados”, non Jordi Évolek “sistema berrabiarazten” zuen, ikusi bazenuen, bertako eredua jarraitzen du -ikuspegi positibista, gizarte onura, elkartasuna eta praktika ekonomiko ez merkantilistak-, baina haren akabera erakargarririk gabe.
Kutsu akademikoko dokumental klasikoaren formatua hautatu dute, elkarrizketak artxiboko irudi eta argazkiekin uztartuz eta bideo instituzionalak gogorarazten dituen emakumezko baten off ahotsarekin. Gustu estetiko eta berrikuntza falta sumatzen da. Haatik, “Homenatge a Catalunya II” den hori bezala ulertu behar da: aldaketarako akuilu bat, iraultzailea, eraikitze prozesuan dagoen mundu berri bateko lana.
Ez dago komentariorik